Rijnland 28 oktober 2024
Column van Audrey Keukens, voorzitter VNO-NCW West, over de gemeenteraadsverkiezingen
Wens4U, Blanco en De feestpartij… drie willekeurige lokale partijen die meedoen aan de gemeenteraadsverkiezingen in respectievelijk Schagen, Den Haag en – hoe kan het ook anders – Amsterdam.
Uit onderzoek van radiozender BNR blijkt dat er in de 333 gemeenten van ons land 2862 kieslijsten zijn met kandidaten waarop op 16 maart gestemd kan worden. Gemiddeld 9 partijen per gemeente, Amsterdam spant de kroon met 26 partijen op het stembiljet.
In eerste instantie denk je ‘wat goed dat we zo democratisch zijn’, dat iedereen met ideeën over het lokale beleid een politieke partij kan oprichten. Maar de hierdoor toenemende versnippering in de gemeenteraden begint daadkrachtige besluitvorming knap in de weg te staan en dat is schadelijk, voor de gehele samenleving en zeker ook voor het bedrijfsleven.
We staan voor complexe uitdagingen, ook op regionaal niveau. Voorbeelden zijn de jeugdzorg, de energietransitie en de woningbouw. De middelen zijn beperkt, veel gemeenten kampen – mede door de coronacrisis- met begrotingstekorten. Dan moet je als gemeentebestuur kiezen, en dat is een stuk lastiger als de coalitie uit zes of zeven partijen bestaat. Bovendien vragen complexe transities gecombineerd met de schaarse ruimte en financiële middelen om intergemeentelijke samenwerking en een integrale benadering van de vraagstukken. Dat wordt een moeizame exercitie met partijen die een beperkte politieke agenda hebben gericht op één of twee thema’s binnen hun eigen gemeentegrenzen.
Ondernemers vragen om een handelingsperspectief voor de lange termijn. Langer dan de vier politieke jaren, want die periode is te kort voor de meeste investeringsplannen van bedrijven. Al helemaal in het transitietijdperk. Maar daar is met al die partijen en hun strijd om de kiezers geen zicht op.
Zonder ons democratische bestel aan te tasten, kun je de nadelige gevolgen van de versnippering op twee manieren beperken. Zorg dat je in het coalitieakkoord een hoofdstuk opneemt over de samenwerking met omliggende gemeenten en een visie op het gezamenlijk oplossen van problemen. Voer daarnaast de MKB-toets uit, niet alleen bij nieuwe regels, maar ook bij de vormgeving van beleid en de uitvoeringsplannen. Als politieke partijen door die toets een goed beeld hebben van de impact van het beleid op het bedrijfsleven, dan moeten ze van goede huize komen om dit te veronachtzamen. De toets kan helpen een coalitie op één lijn te krijgen.
