Het Rotterdamse Miljoenenontbijt 2024: Boter bij de vis

Een tot de nok gevulde zaal bij hét Miljoenenontbijt Rotterdam 2024 van VNO NCW Regio Rotterdam en partner PwC in De Doelen. Een nieuw kabinet, nieuw beleid en een nieuwe wind in Den Haag, maar de ochtend na Prinsjesdag blijft onveranderd. Dan praten we na over de Miljoenennota 2024 en de economische stand van zaken in Nederland.

Tekst: Merijn van Grieken

Mai Elmar, voorzitter van het bestuur VNO-NCW Rotterdam & regio 
“Een nieuw kabinet in een tijd van transitie. Het oude bestaat nog, terwijl het nieuwe zich al manifesteert. Dat is op zijn minst een uitdaging, sla de geschiedenis er maar op na. We kunnen evenwel hopelijk zorgen dat deze zich niet herhaalt. De transitie reis wordt bemoeilijkt wanneer uitersten tegen over elkaar komen te staan. Polarisatie dient weinig maar zeker niet het gemeenschappelijke doel van vooruitgang in tijden van transitie. Zonder ondernemers, ondernemerschap, werkgeverschap en werknemers blijft er weinig over en dat dienen we ons te realiseren. Ruimte voor ondernemen is letterlijk en figuurlijk benoemd in de Miljoenennota dit biedt perspectief met een positieve richting voor ondernemers. Echter, er zijn ook zorgen, zoals o.a. de btw-kwestie, de benodigde langetermijnvisie, regeldruk, arbeidskrapte, belang van onderwijs, innovatie,  kunst, cultuur, sport & recreatie als belangrijke vestigingsvoorwaarden. Tot slot, betrouwbaar zijn is nakomen wat je belooft, dat weet een ieder. Vertrouwen bouw je samen!, de uitnodiging werd uitgesproken om hier gezamenlijk aan te werken.”

Ingrid Coenradie, staatssecretaris van Justitie en Veiligheid:
“Voor mij is de toon waarmee we over veiligheid spreken belangrijk. Iedereen zou zich veilig moeten voelen op straat. Mensen die een veroordeling aan de broek hebben, kunnen door het enorme capaciteitstekort – niet alleen cellen, ook personeel – niet in de cel krijgen. Dus het moet hoge prioriteit krijgen. Het mag niet zo zijn dat misdaad loont. Dat je vrij rond kunt blijven lopen. Daar zit een grote urgentie, staat ook in het regeerprogramma. Ondernemers kennen het capaciteitsvraagstuk natuurlijk ook. Personeelstekort is echt een probleem. Als ondernemer heb je soms niet de mensen en middelen en dat maakt je creatief. Hoe kun je het doen met de mensen die je hebt. Er zijn uitdagingen, dat geldt ook voor mijn collega’s. En ja, soms moet je minder populaire keuzes maken.”

Ahmed Aboutaleb, burgemeester van Rotterdam:
“Aandacht voor veiligheid is goed. Het programma Preventie met gezag gaat door (gericht op het voorkomen dat jongeren in de criminaliteit belanden of daarin verder afglijden, red). Er komt meer geld voor politie, maar te weinig. Het is alleen om de huidige werkwijze te continueren. We hebben de komende jaren 4.000 tot 5.000 agenten nodig om de veiligheid te waarborgen en daarnaast pleit ik voor een reservecapaciteit.”

Barbara Baarsma, chief economist bij PwC
“Op de lange termijn kan de economie op twee manieren groeien: meer mensen die meer uren werken en door  hogere arbeidsproductiviteitsgroei. Arbeidsaanbod hebben we sterk vergroot door de AOW-leeftijd te verhogen en te koppelen aan de levensverwachting en dat is, met de huidige maatschappelijke en politieke houding ten aanzien van migratie, moeilijk verder te vergroten. Dus we dus moeten inzetten op productiviteitsverhoging. In het Hoofdlijnenakkoord kwam het woord productiviteit niet voor. Ik werd enthousiast van het Regeerprogramma waarin het voornemen staat om te werken aan een productiviteitsagenda . Mooi! Met goede moed opende ik de Miljoenennota, maar daar wordt geen boter bij de vis geleverd. Er zijn geen beleidsvoornemens die daarbij passen, en er wordt geen budget vrijgemaakt. Sterker nog, er wordt bezuinigd op de belangrijkste  aanjager van productiviteitsgroei: onderwijs. En ook op de tweede aanjager, innovatie, kennis en R&D, wordt op bezuinigd. Wat betreft de tweede pijler onder het economisch beleid van kabinet Schoof, het ondernemersklimaat, vind ik de toon positief. Het kabinet herstelt ook fiscale regelingen die eind vorig jaar plotseling werden gewijzigd, waaronder de kennismigrantenregeling. Los daarvan mis ik ook hier de lange termijn investeringen en beleidskeuzes die nodig zijn voor een goed ondernemingsklimaat.”

Peter Goedvolk, oprichter en CEO First Dutch:
“Eerlijk, het valt reuze mee. Het is fair om de Miljoenennota positief te noemen, op hier een daar een scherp randje na dat weg geveild moet worden. You can’t have it all. Met positief bedoel ik vooral de korte termijn. Voor de langere termijn heb ik enige voorzichtigheid. Het moet allemaal nog wel verdiend gaan worden. Er wordt een fundament gelegd om te ondernemen. Ik vind het altijd iets te gemakkelijk roepen dat de belasting omlaag moet. Ondernemers moeten ondernemen. Een gebraden kip vliegt niet zomaar in de mond. Dat ondernemerschap wordt gefaciliteerd, en dat gaat verder dan alleen de regels over de vennootschapsbelasting. Nu moeten wij het ook met beide handen aanpakken. Niet zeuren. Ondernemen! Of dat nu met start-ups, scale-ups of met andere grote bedrijven is.”

Ronald Paul, boegbeeld Topsector Logistiek en voormalig Chief Operating Officer Havenbedrijf Rotterdam:
“Dit regeerprogramma is positief voor ondernemers en het vestigingsklimaat. Het woord industriepolitiek durven we weer te noemen. Het is positief dat we het achterstallige onderhoud van de infrastructuur grootschalig gaan herstellen. Er wordt fors geld aan besteed op de korte termijn. De logistieke sector draagt 14 procent bij aan het bruto nationaal product. Natuurlijk heb ik ook zorgen. Als ik kijk naar de investeringen op de lange termijn in de Miljoenennota moet er boter bij de vis. Bezuinigingen op onderwijs en zelfs de sluiting van een universiteit is niet goed voor innovatie in Nederland. In het regeerprogramma staat dat we streven naar 3% van ons bruto nationaal product aan innovatie. Nou, die vind ik niet terug. Investeren in onderwijs is investeren in de lange termijn economie van het land.”

Bram Mesland, master student Econometrie en Economie aan de EUR:
“Op de lange termijn zijn er dingen te winnen, ook met arbeidsproductiviteit. Daar willen we voor gaan, maar het kabinet gaat wel keihard bezuinigen op onderwijs. Dat rijmt dat niet met elkaar. Over die bezuiniging zijn zorgen en het levert extra stress op voor studenten in een fase dat je niet goed weet wat je wilt.”

Aboutaleb:
“We willen innovatief bezig zijn en we willen het Nederlandse bedrijfsleven stimuleren, maar dan moet je durven te investeren. Groot onderzoek kan floppen, maar we moeten durven.”

Barbara Baarsma:
“Het kabinet geeft veel geld uit aan de halvering van het eigen risico, 5 miljard. Onderdeel van dat plan is maximering van het eigen risico per behandeling tot 50 euro. Dat lijkt me een effectieve maatregel om zorgmijding te voorkomen, en het kost ook niet veel. De halvering is echter zeer kostbaar, ook om in te voeren.  Gevolg is namelijk dat de zorgpremies omhoog gaan en dat de belastingen aangepast moeten worden om te voorkomen dat die premieverhoging de koopkracht verlaagt. De belastingdienst kan beter werken aan modernisering van het stelsel in plaats van aan het vergroten van de complexiteit van het stelsel. Bovendien zal door de maatregel de zorgvraag extra wordt aangewakkerd, wat leidt tot wachtlijsten en hogere overheidsuitgaven. Het zou veel verstandiger zijn om die 5 miljard te besteden aan kennis, innovatie en onderwijs…”

Aboutaleb:
“Ik pleit van een minister van transitie zonder budget maar met hele knappe koppen.”

Barbara Baarsma:
“Dit kabinet richt zich op stemmenwinst op de korte termijn in plaats van op groene welvaartscreatie op de lange termijn. Het sluit aan bij de voorkeur van het electoraat, dat houdt niet van transities maar van tradities, en wil behouden wat men heeft. Dus frame de transities die zo nodig zijn anders. Frame het zo dat die onze weerbaarheid vergroten, zodat je kunt behouden wat je hebt maar je wel de nodige verandering inzet. In een gefragmenteerd politiek landschap moet je je boodschap anders verpakken om ruimte te creëren om wel aan de lange termijn werken. Dat vergt creativiteit. We zitten hier op een podium waar normaal voorstellingen plaatsvinden. Kunst en cultuur is de vruchtbare bodem voor creativiteit, ontmoeten en inspiratie. Ik hoop dat dit kabinet  dat ze bezuinigingen op de kunst- en cultuursector heroverwegen. Uit wetenschappelijk onderzoek blijkt dat een bloeiende kunst- en cultuursector talenten en bedrijvigheid aantrekt. Hoe meer talenten bij elkaar, hoe meer bedrijven, hoe meer verdichtingsvoordelen en ook hoe hoger de productiviteit.”

Bekijk hieronder de foto’s door Mirjam Lems!