Uit ons magazine: Zero emissie; zegen of kansloze missie?

Dit artikel komt uit de laatste editie van ons magazine. Foto door Ronald Wilfred Jansen. Bekijk hier de volledige uitgave!

In een tijd waarin de urgentie van klimaatverandering en luchtvervuiling steeds duidelijker wordt, zet een aantal grote gemeenten een stap richting een duurzamere toekomst. Vanaf 2025 krijgen gemeenten in Nederland de mogelijkheid om zogeheten zero-emissiezones, of ZE-zones, in te stellen. Deze zones zijn belangrijk voor de transitie naar duurzame stadslogistiek en dragen bij aan de overgang naar schonere vormen van transport.

Invoering van ZE-zones

Op 5 oktober 2020 stuurde toenmalig staatssecretaris Van Veldhoven een Kamerbrief waarin werd omschreven hoe de beloftes van het Klimaatakkoord van 2018, om in 30 tot 40 grotere steden ZE-zones te introduceren, zouden worden uitgewerkt. Hieraan werden drie basiseisen gesteld; zwaardere bedrijfsvoertuigen die vanaf 2025 een kenteken krijgen mogen niet meer de ZE-zone in als deze schadelijke stoffen uitstoten, hetzelfde geldt voor alle zware bedrijfsvoertuigen vanaf 2030, en een ZE-zone moet minimaal vier jaar voorafgaand aan de ingang worden aangekondigd. De invoering van ZE-zones markeert een belangrijk punt in de Nederlandse inspanningen om de CO2-uitstoot te verminderen en de luchtkwaliteit te verbeteren. Deze stap is niet alleen gericht op het verminderen van de impact van transport op het milieu, maar ook op het stimuleren van innovatie in de auto-industrie en het creëren van schonere en gezondere stedelijke omgevingen. In Noord- en Zuid-Holland, twee van de dichtstbevolkte provincies van Nederland, is deze transitie al helemaal voelbaar. Amsterdam, Haarlem, Haarlemmermeer, Hilversum, Zaanstad, Alphen aan den Rijn, Delft, Den Haag, Dordrecht, Gouda, Leiden en Rotterdam behoren tot de gemeenten die hebben besloten om een ZE-zone in te voeren. Ben je ondernemer en kom je met je bestelbus of vrachtwagen wel eens in één of meerdere van deze gemeenten? Kijk dan snel op www.opwegnaarzes.nl voor de relevante regels en om de kentekencheck te doen.

Onze standpunten

De onvermijdelijke overgang naar duurzame stadslogistiek, en daarmee de invoer van ZE-zones, brengt zowel uitdagingen als kansen met zich mee voor bedrijven. Voor sommige ondernemers is het dé kans om van de nieuwe situatie een bedrijfsmodel te maken. De invoer van ZE-zones vraagt namelijk niet alleen van ondernemers om schonere voertuigen aan te schaffen, maar ook om naar de efficiëntie van de gereden kilometers te kijken. Zo hoeft het gehele wagenpark in veel gevallen niet één-op-één te worden geëlektrificeerd, maar kunnen er bijvoorbeeld oplossingen worden gevonden in het bundelen van leveringen, cargo-bikes of het gebruik van mobility-hubs aan de randen van de steden.

Volgens VNO-NCW West kan dit echter alleen als er wordt voldaan aan een aantal randvoorwaarden.

• Zo is het essentieel dat de ZE-zone op tijd is aangekondigd, zoals dat ook in de basiseisen is bepaald. Op die manier krijgen ondernemers genoeg tijd om hierop in te spelen en een langetermijnplanning te maken om hun bedrijfsvoering en wagenpark aan te passen.
• Verder moeten gemeenten zich voldoende inspannen in hun communicatie naar ondernemers in hun gemeente, maar ook daarbuiten. Ondernemen stopt per slot van rekening niet bij de stadsgrens.
• Voldoende ruimte voor bedrijvigheid is essentieel als we het hebben over het gebruik van mobility-hubs. Deze hubs moeten ergens aan de rand van de stad een plek krijgen om hun belangrijke rol te kunnen vervullen.
• Er moeten voldoende uitstootvrije en redelijkerwijs betaalbare voertuigen zijn om de steden wel mee in te kunnen.
• Verder moet er ook voldoende mogelijkheid zijn om de ZE-voertuigen op te laden, zowel in het aantal laadpalen als ruimte op het stroomnet.

Wij zitten constructief in de wedstrijd en willen dat de ZE-zones slagen. Tegelijkertijd moeten we realistisch blijven en zeggen: ‘wat niet kan, kan simpelweg niet’.

Tot slot is het essentieel om de voorlopers gemotiveerd te houden en ervoor te zorgen dat de ondernemers die nu koplopers zijn, dat ook blijven. Dit kan enkel als de gemeentelijke besturen en de Rijksoverheid zich opstellen als een betrouwbare partner waarmee zaken kan worden gedaan. Dit betekent aan de ene kant dat de gemeenten niet af moeten wijken van eerdere gemaakte afspraken over invoeringsvoorwaarden van de ZE-zones, zodat ondernemers weten wat ze kunnen verwachten en treuzelen niet wordt beloond. Aan de andere kant betekent dit dat ook hier aan randvoorwaarden moet zijn voldaan. Het meest prangende voorbeeld hiervan is de problematiek rondom het C-rijbewijs, waarbij door het extra gewicht van de accupakketten in elektrische busjes, een vrachtwagenrijbewijs nodig is om een elektrisch busje te besturen, terwijl dit voorheen altijd mogelijk was met een gewoon autorijbewijs.

Onze inzet

VNO-NCW West is in diverse regio’s vanaf het begin betrokken als convenantpartner om ervoor te zorgen dat ondernemers krijgen wat ze nodig zullen hebben om de overstap te maken richting duurzame stadslogistiek. Zo zorgen wij ervoor dat de signalen vanuit onze achterban achter de schermen bij wethouders en beleidsmedewerkers terecht komen, maar proberen wij ook de ondernemers te informeren over wat hen te wachten staat en wat voor mogelijkheden er zijn.

Zo denken wij mee over alternatieven op de huidige bedrijfsvoering. Denk hierbij aan een zeer succesvolle pilot in Leiden waarin de nalevering van de horeca gebundeld wordt, waardoor het aantal ritten hiervoor met een factor 4 vermindert. Ook denken wij mee met de organisatie van evenementen als Plug-In010, waar je verschillende ZE-voertuigen kunt bewonderen en in gesprek kunt gaan met ondernemers die dezelfde soort problemen hebben moeten overbruggen. Daarnaast pleiten wij in het openbaar voor het belang van de ondernemer, zoals met onze oproep over de problematiek rondom het vereiste C-rijbewijs.

De introductie van zero-emissiezones biedt ondernemers dus uitdagingen, maar ook kansen voor duurzamere stadslogistiek. Een succesvolle transitie vereist tijdige ondersteuning en praktische oplossingen voor een soepele overgang.

Voor meer informatie kun je hier klikken! Mocht je nog verdere vragen hebben of input willen leveren, mail dan naar yska@vno-ncwwest.nl